1. Prawo spadkowe

Według zwyczajów żydowskich ojciec mógł rozdysponować swoją własność albo poprzez testament realizowany po jego śmierci, albo poprzez przepisanie jej na dzieci jeszcze za życia. Ten drugi sposób przekazywania spadku jest oceniany jako niemądry (Syr 33,20-24). Zgodnie z prawem dziedziczenia (Pwt 21,17) pierworodny syn otrzymywał podwójną ilość tego, co dostawali pozostali synowie. Zatem młodszy syn z przypowieści otrzymał jedną trzecią, zaś starszy dwie trzecie majątku ojca. Jeśli ojciec przekazał swoje dobra dzieciom jeszcze za życia, majątek pozostawał cały czas pod kontrolą ojca aż do jego śmierci. Jeśliby syn sprzedał swoją część wcześniej, nabywca mógłby ją przejąć dopiero po śmierci ojca. W tym kontekście trudniej jest wytłumaczyć fakt sprzedania przez młodszego syna należnej mu części dziedzictwa. Być może przekazana przez ojca część majątku młodszemu synowi nie była spadkiem, lecz prezentem, którym mógł on swobodnie dysponować. W tym znaczeniu przypowieść podkreślałaby dobroć ojca wykraczającą poza normy prawne. Drugim wytłumaczeniem jest to, że przypowieść nie opisuje wydarzenia faktycznego, lecz prawdopodobne, zatem nie wszystkie jej szczegóły muszą odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy.

2. Świnie i strąki

Świnie były uważane przez Prawo żydowskie za zwierzęta nieczyste (Kpł 11,7; Pwt 14,8), stąd zajęcie świniopasa było najgorszym rodzajem poniżenia. Według Talmudu człowiek hodujący świnie jest przeklęty (traktat Sota 49b). „Strąki”, którymi karmią się świnie, a które są odmawiane młodszemu synowi, to owoce drzewa nazywanego szarańczynem strąkowym (Ceratonia). Jest ono drzewem wiecznie zielonym, liście ma skórzaste, zimnozielone. Jego owoce mają kształt strąków o długości do 20 cm i szerokości 2 cm, były uprawiane jako roślina pastewna. Popularnie nazywane są „chlebem świętojańskim”.

3. Miłość ojca

Ojciec jest wierny swemu ojcostwu. Nie przestaje kochać swego młodszego syna, mimo że ten swoją prośbą o należną mu część majątku odcina się od niego. Ojca boli jednak nie tyle roztrwonienie rodzinnego majątku przez syna, ile raczej to, że „zagubił się” i „umarł”. Dowodem na jego nieprzerwane czekanie na syna jest fakt, iż pierwszy zobaczył go powracającego do domu, co świadczy o konsekwentnym wyglądaniu (także w sensie fizycznym) jego powrotu.

Miłość ojca wyprzedza skruchę syna i jego nawrócenie. Niezależnie od tego, co sądził o sobie (na bycie synem musi sobie zasłużyć), dla ojca pozostaje wciąż (zawsze był) synem. Następujący dalej dar najlepszej szaty, pierścienia, sandałów i uczty nie jest przywróceniem mu godności syna, lecz obdarowaniem go godnością, która jest jeszcze większa od tej, którą posiada jako syn. Najlepsza szata nie jest tylko wyróżnieniem go na oczach wszystkich mieszkańców, którzy widzieli jego powrót w łachmanach, lecz stanowi oznakę potraktowania go jako wyjątkowego gościa, czego wyrazem będzie również uczta. Pierścień – symbol władzy należącej do ojca ‒ powinien trafić do starszego syna, a otrzymuje go młodszy. Sandały nie tylko odróżniają go od niewolników, ale nałożone mu przez sługi są wyrazem uznania go za pana.

4. Uczta

Uczta, którą urządza ojciec, by wspólnie radować się z powrotu młodszego syna, była zrobiona z rozmachem. Świadczą o tym towarzyszące jej „muzyka i tańce”, które słychać było poza domem. Wskazuje na to również utuczone ciele, które zostaje zabite na tę okoliczność. Takie cielę było zachowywane dla uczczenia szczególnych gości (1 Sm 28,24- 25). W I wieku po Chr. mięso w Palestynie spożywano z okazji wyjątkowych świąt (zwykle religijnych). Biorąc pod uwagę ilość mięsa przeznaczonego na ucztę, ojciec musiał na nią zaprosić nie tylko członków swojej rodziny, ale też wszystkie znaczniejsze osoby ze swojej miejscowości.