Sprawdź miasta i terminy

Program rozwoju

Zapraszamy liderów biznesu na comiesięczne spotkania, które mają prowadzić uczniów Chrystusa do osiągnięcia nowego życia.

Sprawdź miasta i terminy

Materiały PDF do pobrania

Modlitwa

Boże Duchu Święty,
z Twojego polecenia Objawienie
zostało spisane dla nas ludzi.
Oświeć mój rozum i napełnij moje serce,
abym przy tym czytaniu
dobrze zrozumiał Twoją prawdę
i abym nauczył się goręcej Cię kochać,
wierniej Ci służyć.
Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Ewangelia według św. Mateusza 22,15-22

Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by podchwycić Go w mowie. Posłali więc do Niego swych uczniów razem ze zwolennikami Heroda, aby Mu powiedzieli: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej w prawdzie nauczasz. Na nikim Ci też nie zależy, bo nie oglądasz się na osobę ludzką. Powiedz nam więc, jak Ci się zdaje? Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie?”.

Jezus przejrzał ich przewrotność i rzekł: „Czemu Mnie wystawiacie na próbę, obłudnicy? Pokażcie Mi monetę podatkową!”. Przynieśli Mu denara.

On ich zapytał: „Czyj jest ten obraz i napis?”. Odpowiedzieli: „Cezara”.

Wówczas rzekł do nich: „Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga”. Gdy to usłyszeli, zmieszali się i zostawiwszy Go, odeszli.

Komentarz biblijny

1. Moneta

Denar to srebrna moneta rzymska. Każdy cesarz emitował swoją monetę z wizerunkiem. Za czasów Jezusa moneta cesarza Tyberiusza zawierała napis mówiący o boskości cezara. Była w powszechnym użyciu i wydaje się, że na co dzień nie stanowiło to problemu. Ten zaczynał się, gdy pobożny Żyd chciał złożyć ofiarę, zapłacić podatek świątynny. Wtedy to bankierzy służyli swoją pomocą (zapewne nie bezinteresownie) – wymieniając je na monety świątynne lub inne monety nienoszące na sobie skazy bluźnierstwa. Stąd święty gniew Jezusa w scenie oczyszczenia świątyni, gdy porozrzucał stoły bankierów (J 2,13-17).

Denar pojawia się również w przypowieści o wynagrodzeniu robotników, cennym olejku nardowym (300 denarów).

Srebrne monety, ale pochodzące jeszcze z czasów greckich nazywano drachmami. Judea pozostawała w kręgu kultury greckiej (odległość, siła kultury, wcześniejsze panowanie Greków). Piotr uiszcza podatek świątynny za siebie i za Jezusa z didrachmy (podwójna drachma) staterem znalezionym w pyszczku ryby, czyli dużą monetą grecką, wartą cztery drachmy (Mt 17,24-27). W przypowieści kobieta, która zgubiła drachmę, po jej odnalezieniu zaprasza z radości przyjaciółki (Łk 15,8-10).

Srebrne monety pojawiają się również jako zapłata otrzymana przez Judasza – trzydzieści srebrników (Mt 26,14-16). Ewangelistę ukazuje spełnienie proroctwa, nie ma dla niego znaczenia, czy były to monety rzymskie czy greckie.

2. Polityka

Judea pozostawała pod panowaniem rzymskim. Rzymianie dokonując podbojów, nie burzyli zastanego porządku społecznego. Wprowadzali oczywiście swoją władzę (namiestnik, podatki), lecz raczej zależało im na spokoju niż na konfrontacjach zbrojnych. Stąd arcykapłani obawiali się, że Jezus może wzniecić powstanie. Było to oczekiwanie niebezpodstawne, ponieważ zapowiadany przez proroków Syn Dawida miał wyzwolić Izraela i przywrócić świetność królestwa Dawidowego. Oczywiście wszystkie powstania były brutalnie likwidowane, sytuacja w kraju pogarszała się, a przywileje były likwidowane.

Arcykapłani byli realistami i nie wierzyli w możliwość pokonania Rzymu. Chcieli zatem maksymalnie wykorzystywać swoją autonomię (podatki świątynne, sądy – tylko kara śmierci była zastrzeżona dla namiestnika rzymskiego). W swojej postawie musieli jednak stale balansować na cienkiej linie. Z jednej strony nie podważać prymatu Rzym, aby wobec namiestnika pozostawać lojalnymi i nie utracić posiadanych praw. Z drugiej strony lud tęsknił za wolnością, a oni jako duchowi przywódcy musieli wraz z nim wyczekiwać obiecanego w Piśmie Świętym wyzwolenia.

3. Uczeni w Piśmie i faryzeusze

Uchodzili za elitę religijną narodu i był to ich powód do dumy, np. „modlitwa” faryzeusza będąca samochwalstwem jego gorliwości (Łk 18,11-12).

Scena ta ma miejsce u końca działalności Jezusa. Jego spór z faryzeuszami i uczonymi w Piśmie miał już zatem przynajmniej kilka odsłon, np. powołanie celnika Mateusza, uzdrowienie w szabat, spór o post, tradycję i przepisy rytualne (rozdział 9, 12, 15). Po tej scenie jest jeszcze spór o zmartwychwstanie i największe przykazanie. Finałem jest długa mowa oskarżająca uczonych w Piśmie i faryzeuszów, w których wielokrotnie pada słowo „biada wam” (rozdział 23).

Analiza Ewangelii

  1.  Faryzeusze i uczeni w Piśmie przychodzą z konkretnym zadaniem.
    Jaka była ich wewnętrzna postawa? Jakich używają słów?
  2. „Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie?”
    Jakie mogłyby być konsekwencje społeczne i polityczne odpowiedzi TAK, jakie odpowiedzi NIE?
  3. Inteligencja Jezusa. Zastosował sprytny wybieg, aby nie udzielić odpowiedzi na pytanie przez zwrócenie uwagi na inny temat.
    Co jest istotą odpowiedzi Jezusa?
    Jakie jest Jego przesłanie?

Słowo w biznesie – rozmowa

  1. Jak pozyskać wartościowego współpracownika? (znaleźć, zatrudnić, przygotować…)
  2. Ocena pracowników obowiązkiem pracodawcy. Jak oceniać ludzi, ale ich nie potępiać?
  3. Ukryty potencjał pracownika jako szansa dla firmy. Pozytywne przykłady.
  4. Jaką przyjąć postawę wobec krzywdzących osądów?

Ocena moralna podatków

Doktorat ks. Przemysława Króla dotyczący moralnej oceny podatków. → PDF do pobrania.

Bibliografia programu

Fragmenty Pisma Świętego z wersji internetowej Biblii Tysiąclecia → biblia.deon.pl

Kontekst opracowano na podstawie następujących pozycji:

→ Adamczyk Dariusz, Chleb życia, Kieleckie Studia Teologiczne 2006

Florczyk Łukasz, Namaszczenie Jezusa w Betanii (Mt 26,6-13), Poznańskie Studia Teologiczne 2019

Gryglewicz Feliks, Ryby i rybacy Tyberiadzkiego Jeziora, Ruch Biblijny i Liturgiczny 1949

→ Jachym Jan, Życie społeczne w Biblii, Łódzkie Studia Teologiczne 2000

→ Morawiecki Lesław, Monety rzymskie a źródła pisane, Przegląd Historyczny 1994

Papieska Komisja Biblijna, Biblia a moralność, Kielce 2009

→ Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele, 1993

→ Pikor Wojciech, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011

Pronzato Alessandro, Przypowieści Jezusa, Tom I i II, Kraków 2003

→ Wronka Stanisław, Niegodziwa mamona – postawa wobec bogactwa według Nowego Testamentu, Ruch Biblijny i Liturgiczny 2010