Wbrew pozorom ojciec wiary i narodu izraelskiego ma bardzo wiele do przekazania współczesnemu człowiekowi, także przedsiębiorcy.
Na pierwszy rzut oka Księga Rodzaju może się wydawać jakąś bardzo odległą opowiastką, no bo jak nie uśmiechnąć się na historię Abrahama – faceta, który zaczął swoją „karierę” w wieku 75 lat, syna miał dopiero, gdy stuknęła mu „setka”, a umarł, gdy miał lat 175. Ale Pan Bóg dopuszcza w tej historii dużo śmiechu. Gdy rodził się Izaak, żona Abrahama „Sara mówiła: Powód do śmiechu dał mi Bóg. Każdy, kto się o tym dowie, śmiać się będzie z mej przyczyny” (Rdz 21,6).
Abraham, zarówno wtedy, jak i dziś, powiedzielibyśmy, że był człowiekiem przegranym. Nie miał ziemi, był nomadą, miał starą i zapewne zrzędliwą żonę, która w dodatku nie dała mu syna. Wierzył w wielu bogów, którzy go zawodzili. Jego beznadziejna sytuacja powodowała, że nie mógł liczyć się z ludzkim szacunkiem. Ale Pan Bóg nie ma względu na osobę i właśnie takiemu nieudacznikowi obiecał, że stanie się ojcem narodów.
Zatrzymajmy się przez chwilę. Jak łatwo ulegamy zniechęceniu, rezygnacji, depresjom, apatii, przesadnej trosce o jutro, pesymizmowi. Abraham miał do stracenia nic, albo bardzo wiele. Prowadził przecież, powiedzielibyśmy „życie ustabilizowane”, do czego tak bardzo przecież dążymy. Marne, ale bezpieczne. Natomiast, jak mówi biblijny komentarz, właśnie wtedy ten starzec zdecydował zerwać swoje wszystkie ziemskie przywiązania i wyruszyć do nieznanego kraju z niepłodną żoną, bo Bóg obiecał dać mu potomstwo.
To była dramatyczna decyzja w jego życiu. Ruszał do obcej krainy. Groziło mu fizyczne niebezpieczeństwo ze strony innych ludów. Pozbawiał się także materialnej stabilizacji na rzecz całkowitej niepewności jutra. Rzucał się w przepaść. Czy jesteśmy w stanie tak zawierzyć się Bogu? Jak odpowiadamy na nasze powołanie? Czy idziemy za Jego Słowem, czy raczej ufamy bardziej owym „zabezpieczeniom”? Wykupujemy dziesięć polis ubezpieczeniowych na życie dla całej rodziny. Gromadzimy, ale nie ten skarb w niebie, tylko ten „skarb” ziemski narażony na rdzę, mole i kradzież. Kupujemy drugie mieszkanie, a potem działkę, a potem jeszcze jedną działkę i akcje. Dużo akcji, które przy kolejnym kryzysie finansowym są nic nie warte. Zresztą tak samo jak te polisy, na które wydaliśmy majątek…
Jak Bóg odpłaca za wierność Abrahamowi? Cierpliwie, w ciągu odpowiedniego czasu patriarcha staje się bardzo bogaty. Wiara okazuje się najlepszą inwestycją. Gdy cała kraina głoduje, patriarcha wraca z Egiptu bardzo zasobny w trzody, srebro i złoto. W ciągu kolejnej dekady potęga Abrahama jest równa monarsze, bowiem toczy on zwycięskie wojny z czterema wielkimi królami tamtych czasów. Odbija on swego bratanka Lota z rąk królów Sodomy i Gomory – Bery i Birszy, aby wreszcie Pan Bóg zawarł wieczne przymierze z jego rodem.
Bardzo pouczająca jest także historia rozstania Lota z Abrahamem. Gdy pokłócili się pasterze obu krewnych, Abraham powiedział, aby Lot wybrał sobie krainę, jeśli pójdzie w lewo, on pójdzie w prawo, a jeśli wybierze prawo, on pójdzie w lewo. Lot postąpił tak jak postępuje każdy z nas. Zobaczył, że dolina Jordanu jest bardzo urodzajna i wybrał dobrobyt, jak mu się wydawało. W efekcie nie tylko trafił do niewoli, ale jego rodzina zapłaciła za ten egoistyczny, chciwy i oportunistyczny wybór hańbą światowego życia w Sodomie, miasta zdeprawowanego, wyzwolonego, hedonistycznego. Żona Lota stała się słupem soli, gdy ostrzeżona przez Anioła Bożego, uciekała z przeznaczonego na zatracenie miasta, wodzona pewnie ciekawością, a może i rządzą zemsty. Ocalone zaś córki Lota, dopuściły się kazirodztwa z ojcem, bezczeszcząc jego cześć na wieki. Do tego doprowadził go oportunizm.
Uległość Abrahama jest natomiast niczym innym niż sprawiedliwością. Zdaniem się na Wolę Bożą, oddaniem sprawiedliwości bliźniemu swemu. Jak często zdajemy się na Wolę Bożą? A może częściej bierzemy sprawy w swoje ręce, mimo, że kogoś możemy skrzywdzić, ktoś może na tym stracić czy zauroczy nas wizja krótkotrwałego, ale pewnego zysku?
No właśnie, czego możemy nauczyć się Abrahama, herosa wiary, tego który oddaje Bogu nawet swojego jedynego syna – Izaaka. Dlaczego Abraham oddaje na ofiarę nawet przyobiecanego dziedzica? Dlatego, że wiedział, że Bóg przewidzi rozwiązanie tej sprawy. Jak mówi św. Paweł Abraham już wtedy widział Chrystusa. Wierzył, że Bóg, który ma moc sprawić, aby jego syn narodził się z bezpłodnej, ma także moc wskrzesić go z martwych. Ale czy to uczynki Abrahama są jego zasługą, bo przecież natychmiast stajemy przerażeni przed faktem, że przecież nie oddalibyśmy Bogu naszych dzieci (ani dobrego imienia, ani naszych przywiązań, a już na pewno nie tak ciężko zarobionych pieniędzy…). Nie. Wyjaśnia to św. Paweł w Liście do Rzymian: „Zapytajmy więc, co <zyskał> Abraham praojciec nasz według ciała? Jeżeli bowiem Abraham został usprawiedliwiony dzięki uczynkom, ma powód do chlubienia się, ale nie przed Bogiem. Bo cóż mówi Pismo? Uwierzył Abraham Bogu i zostało mu to policzone za sprawiedliwość. Otóż temu, który pracuje, liczy się zapłatę nie tytułem łaski, lecz należności. Temu jednak, który nie wykonuje pracy, a wierzy w Tego, co usprawiedliwia grzesznika, wiarę jego liczy się za tytuł do usprawiedliwienia”. (Rz 4,1–5). Abraham wypełnił sprawiedliwość, otrzymaną przez wiarę, a nie przez wypełnianie Prawa. Bóg nie wynagradza więc mu heroicznych uczynków, lecz wiarę, której łaska poprzedza dobre czyny.
Historia Abrahama powinna być więc ostatecznym pocieszeniem dla nas – grzeszników. Jakże często wymagamy od siebie rzeczy niemożliwych do spełnienia. Nie tylko, że tak jak mówi św. Paweł w innym miejscu, robimy to, czego nie chcemy, bo jesteśmy grzesznikami. Ale nie modlimy się o wiarę, która pomoże nam czynić sprawiedliwość. Nie zdajemy sobie nawet sprawy, że bez wiary, tak naprawdę nic dobrego uczynić nie możemy. Za to bardzo chętnie skupiamy się na wypełnianiu Prawa, na rytuałach, fasadowej pobożności, z których niewiele wynika. Historia patriarchy powinna nas wybudzić z tego przyjemnego snu.
Witam Pana
Z uwagą przeczytałem tekst o Abrahamie. Wydaje mi się, że zrozumiałem intencje, gdy odnosi się Pan do dziejów egzystencji Abrahama, jak do faktów historycznych. Lecz brakuje mi w tym wszystkim jednego zdania, z którego wynikałoby, że ma Pan świadomość, iż historii Abrahama, nie sposób przyjąć jako zapisu faktograficznego z życia istoty realnie istniejącej w historii ludzkości.
Oczywiście, ukazując dzieje Abrahama, autor natchniony zwraca nam uwagę na bezgraniczną wiarę w Boga, gdzie człowiek nie poszukuje znaków, potwierdzeń jego woli, lecz ufa Bogu ze względu na Niego samego. Również zwrócenie uwagi na naukę, która z tego opisu płynie dla nas, ludzi XXI w. , jest dla mnie w pełni zrozumiała. Brak jednak tego jednego zastrzeżenia w Pana opracowaniu, może owocować błędnymi skojarzeniami.
Z całą pewnością znane jest Panu nie jedno naukowe opracowanie Starego Testamentu. Dla mnie, taką niezwykle przystępną próba powrotu do korzeni biblijnych dziejów, jest między innymi praca Pawła Porębskiego — teologa, twórcy filozoteizmu.
Fragment, który traktuje o dziejach Abrahama znajdzie Pan pod adresem:
http://swieckiteolog.blogspot.com/2012/10/ksiega-rodzaju-rdz-150-cz6.html
Pomimo tego jednego zastrzeżenia, gratuluję inspirujących myśli, których pełne jest Pana opracowanie.
Wiele dobra na każdy dzień.
Zbigniew Kubik
Do napisania kilku słów sprowokował mnie Pan Zbigniew Kubik, którego serdecznie pozdrawiam:-)
Dla mnie historia Abrahama jest opisem relacji osób — pisanej sercem. W tej relacji widać ”Tego” — który może wszystko bo to stworzył i tego pragnie ufnie słuchać i być prowadzonym. Finalnie na tę samą potrzebę poznania Boga wskazywaną tutaj naciska Św. Paweł. Widzę pewną prawidłowość każdego dnia: Jeśli z prostej potrzeby serca zaczyna wypływać w człowieku, (mężczyźnie) pragnienie relacji z Bogiem to inne inspiracje i analizy rozumowe stają się po prostu zbędne na zawsze.
4. Dziękuję też korzystając z okazji Sławiomirowi Zatwardnickiemu za książkę ”Abraham, Meandry Wiary” która to po prostu mocno potwierdza.
Pozdrawiam w Panu Wszystkich
Jurek
@Jurek Ostowski
Dziękuję z kolei i ja za słowa podziękowania.
@Zbigniew Kubik
Proszę nie ulegać współczesnej mentalności, która chciałaby na mocy samych faktów historycznych dotrzeć do sedna tajemnicy. Warto zadać sobie pytanie, czy gdyby jakiś nienatchniony autor opisał historyczne wydarzenia z naszego życia — odsłoniłby całą głębie tego, kim jesteśmy? Albo można zajrzeć do czwartej Ewangelii, która w inny sposób od trzech pierwszych przedstawia Jezusa — czy znaczy to, że mniej prawdziwie czy właśnie bardziej? Podobnie z Abrahamem — im dłużej nad jego osobą rozmyślano, tym więcej odkrywano. Dla wierzącego Abraham inspiruje nie tylko i nie tyle swoją historycznością, co raczej ze względu na „analogię wiary”: ten sam Ducha działał w nim i w nas, a zatem ma on nam wiele do powiedzenia.
Pozdrawiam.
Bardzo dziękuję za polemiczne uwagi, które tak na prawdę nie są dla mnie do końca polemiczne. Zgadzam się bowiem w kwestiach, które zostały podniesione przez Panów. Może nie do końca precyzyjnie wypowiedziałem się uprzednio, co spowodowało pewne nieporozumienie.
Intencją moją było jedynie przypomnienie pewnej oczywistości, której nie dostrzegłem w opracowaniu Autora, a którą zawarłem w tezie: Nie wszystkie „fakty” opisywane na kartach Pisma św, są faktami. Te przeróżne historie przytaczane w Świętych Księgach posiadają dla nas niewątpliwie wartość dydaktyczną, lecz nie ma wystarczających podstaw, aby podchodzić do nich jako do faktów historycznych. Tylko tyle i aż tyle.
Mając na uwadze to zastrzeżenie, dalecy będziemy od mitologizowania Pisma św., a nasza wiara będzie bardziej rozumna (czytaj — świadoma).
Serdecznie pozdrawiam. Zbigniew Kubik
Szanowni Państwo z całym szacunkiem widzę tu pewne przekąbinowanie! Pomimo młodego wieku już popełniłem ten błąd (jak wiele innych ludzi) i straciłem wiele czasu, bo nie byłem tak ufny Bogu jak Abraham. Pismo święte jest Słowem Bożym i z całą powagą głupie jest polemizowanie z mądrością Bożą, skoro jest tak napisane w słowie Bożym to tak było i jest i będzie. Przykłady?
Co powiecie na temat ludzi którzy twierdzili że Ziemia jest Płaska? Przez tysiące lat ludzie byli śmiertelnie tego pewni choć Biblia od zawsze to określała, a teraz mamy rozsypujące się teorie ewolucji wielkiego wybuchu itp i wiele innych spraw z Piłatem.….. lepiej żyć jak Abraham:) a wtedy mamy bracia i siostry więcej czasu na czynienia dobra :D
Szanowny Panie Zbigniewie,
Nie rozumiem dlaczego istnienie Abrahama i historię jego polegania na Bogu należy traktować jako mit. Z Pańskiej wypowiedzi wynika, że są Panu znane fakty, które potwierdzą Pana wypowiedź. Czy mógłby Pan rozwinąć swoją myśli i udowodnić w sposób całkowity i wystarczający, że Abraham nie istniał oraz, że jego historia zawarta na stronach Słowa Bożego nie miała miejsca?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku,
Mirosław Witos