Duszpasterstwo „Talent” jako przykład realizacji społecznej misji sercanów

ks. mgr lic. Grzegorz Piątek SCJ
koordynator Duszpasterstwa Przedsiębiorców „Talent”


1. Społeczna misja sercanów w świetle konstytucji Zgromadzenia

13 listopada 2009 roku w Stadnikach odbyło się sympozjum naukowe organizowane przez Wyższe Seminarium Misyjne Zgromadzenia Księży Najśw. Serca Jezusowego oraz Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców „Talent”. Wygłoszone referaty zostały opublikowane w periodyku naukowym:

„Sympozjum”. Kościół polski i świat biznesu – wyzwania i zadania społeczne. Rok XIII 2009 Nr 1(18), s. 7-16

Konstytucje, będące dokumentem fundamentalnym dla funkcjonowania każdego zgromadzenia zakonnego, zawierają m.in. wskazania dotyczące głównych kierunków działania danego zgromadzenia oraz metod ich realizacji. W świetle Konstytucji SCJ1 jednym z takich istotnych kierunków jest społeczne zaangażowanie, które rodzi się z racji historycznych, teologicznych oraz wyzwań wynikających z aktualnej sytuacji świata.

Racje historyczne

W numerze 26. Konstytucji SCJ sformułowano nakaz życia dziedzictwem założyciela Zgromadzenia ks. Leona Dehona (1843-1925) i jego duchowością. Jego życiowe zaangażowania, dokonania i plany, a także przekonania postawiono za wzór dla jego duchowych synów w ich osobistym i wspólnotowym wysiłku naśladowania Chrystusa. Z historycznych dokonań Założyciela Konstytucje doceniają przede wszystkim jego wysiłek zmierzający do poznania zła tkwiącego w społeczeństwie i zrozumienia jego przyczyn (por. nr 4), apostolstwo nacechowane czujną uwagą skupioną na ludziach i troskę o czynne zapobieganie duszpasterskim brakom Kościoła w jego czasach (por. nr 5). Podkreśla się jego dążenie do wprowadzenia w świecie królestwa sprawiedliwości i miłości (por. nr 32), co wymagało troski o formację kleru i świeckich oraz aktywnej obecności wśród ludzi, posuniętej aż do poświęcenia własnego życia i środków materialnych najbardziej potrzebującym (por. nr 52). W numerze 7. przypomniano, że ks. Dehon, będąc zaangażowanym w przemianę świata, oczekiwał od swoich zakonników, ażeby go naśladowali, stając się prorokami miłości i sługami pojednania ludzi i świata w Chrystusie.

Racje teologiczne

Konstytucje SCJ ukazują, że społeczne zaangażowanie Założyciela Zgromadzenia motywowane było przede wszystkim racjami teologicznymi. Niezwykle głębokie zjednoczenie ks. Dehona z Chrystusem sprawiało, że był wrażliwy na grzech, który osłabiał Kościół i stawał się przyczyną zła, gdyż sprzeciwiał się miłości Chrystusa. Sytuacja ta skłaniała go do reakcji, polegającej na pogłębianiu zjednoczenia z Sercem Jezusa i budowaniu Jego Królestwa (por. nr 4), żarliwym apostolstwie oraz uwadze skierowanej na ludzi potrzebujących (por. nr 5).

Ksiądz Dehon w swoim przylgnięciu do Chrystusa i aktywnej odpowiedzi na Jego wolę jawi się jako wzór do naśladowania dla swoich duchowych synów. Mają oni tak samo stanąć z Chrystusem w służbie Królestwa, o czym mówią Konstytucje w części II A. Przypominają one tam o solidarności Chrystusa z ludźmi (por. nr 10, 29) i o pozytywnych skutkach odkupienia (por. nr 12). Tak więc z wiary w Chrystusa, który utożsamił się z ludźmi (por. Mt 25,40; Łk 4,18-19), zwłaszcza tymi najbardziej potrzebującymi, ma wypływać dążenie do doskonałej miłości, której istotnym wyrazem jest gorliwość apostolska, mająca na celu m.in. przemianę świata, obciążonego wielorakim złem2.

Wyzwania współczesności

Podobnie jak miało to miejsce w życiu ks. Dehona, tak i dzisiaj potrzebna jest odpowiedź na rodzące się wyzwania. „Wiemy, że świat dzisiejszy przepojony jest ogromnym wysiłkiem zmierzającym do wyzwolenia: z tego, co rani godność człowieka i zagraża urzeczywistnianiu jego najgłębszych aspiracji, a więc prawdy i sprawiedliwości, miłości i wolności” (nr 36). Dlatego Konstytucje SCJ jednoznacznie wymagają od sercanów wydawania owoców charyzmatu Założyciela we współczesnym świecie (por. nr 1). Mając na względzie historyczny wzór ks. Dehona, winni odczytywać nowe znaki czasu i włączać się w życie współczesnego Kościoła, by włożyć twórczy wkład w budowanie w świecie królestwa sprawiedliwości i miłości (por. nr 32). Już od kandydatów do zgromadzenia wymaga się odkrycia, że do sercańskiego życia zakonnego „należy działalność apostolska, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb współczesnej społeczności” (nr 94).

Konstytucje wskazują wiele konkretnych postaw, w których ma się wyrażać społeczna misja współczesnych sercanów. Numer 18. mówi o dyspozycyjności i miłości dla wszystkich, zwłaszcza dla najbardziej potrzebujących. W numerze 22. mowa jest o służebnym pełnieniu różnych zadań w solidarności z ludzkością i całym stworzeniem. Następnie przypomina się o życiu w skutecznej solidarności z ludźmi (por. nr 29), która zakłada m.in.: uczestniczenie poprzez pracę w życiu ludzi naszych czasów (por. nr 48), poszukiwanie skromnego i prostego stylu życia (por. nr 49), zmianę mentalności i postaw wobec wyzwania, jakie stanowi nędza (por. nr 50), konieczność unikania wszelkich form niesprawiedliwości społecznej i budzenia sumień, które winny być wrażliwe na wymogi sprawiedliwości (por. nr 51). Sercańskie wspólnoty mają świadczyć o możliwej jedności między ludźmi i służyć jej budowaniu (por. nr 59).

Wezwanie do uczestnictwa

W świetle Konstytucji SCJ społeczne zaangażowanie na różnych polach jest jedną z głównych cech charakteryzujących misję zgromadzenia. Jako takie, powinno stanowić jedno z ważnych kryteriów oceny jakości sercańskiego życia indywidualnego i wspólnotowego oraz podejmowanych projektów. Wspomniane przesłanki historyczne i teologiczne oraz wyzwania współczesnego świata mają motywować do czujnej i aktywnej troski o promocję godności osoby ludzkiej w różnych wymiarach. Ostatni numer Konstytucji, mówiąc o aktywnym uczestnictwie sercanów w przemianach współczesnego świata i Kościoła, przypomina o potrzebie stałej refleksji nad misją, formami obecności i świadectwa zakonników w nadchodzącej przyszłości.